Page 188 - Camiye Gidiyorum1 Öğretici Kitabı

A L A N B I L G I S I ÖĞRENME ALANI: DIN, KÜLTÜR, BILIM

duğu gibi şarkılar da söylenirdi. Vâizler kabirler içinde altın getirip orada hazırlanan altın leğene at-
arasında kurulan kürsülerden halka vaaz eder, kas- ması âdetti; sultan bunları dilediğine verirdi. Sonra
saslar menkıbe anlatırlardı. Bazıları ailece Nil’de yemek yenirdi. Sultan bayramın diğer günlerinde
dolaşmak için kayık kiralardı; kayıklar neredeyse bir başka bârgâhta ve diğer bir taht üzerinde hal-
Nil’in bütün yüzeyini kaplayacak derecede çok kın tebriklerini kabul ederdi. Birinci ve ikinci gün
olurdu. Kurban bayramlarında da benzer merasim ikindiden sonra eğlence düzenlenir, câriyeler şarkı
ve eğlenceler tertiplenirdi. söyler, dansederler, sonra da sultan onları merasime
katılanlara hediye ederdi. Üçüncü gün sultan ak-
İbn Battûta, Delhi Tuğluklular hânedanının ikinci rabalarını evlendirerek kendilerine hediyeler verir,
hükümdarı II. Muhammed Şah’ın (1325-1351) dördüncü gün köleleri, beşinci gün câriyeleri âzat
sarayındaki bayram kutlamalarını şöyle anlatır: eder, altıncı gün bunları birbirleriyle evlendirir, ye-
“Sultan arefe gecesi askerî ve sivil devlet adamla- dinci gün de çeşitli sadakalar dağıtırdı” (er-Rihle,
rına, yönetici ve memurlara, hizmetçilere hil‘atler s. 446-449).
gönderirdi. Sabah olunca filler altın, mücevher ve
ipek örtülerle süslenir, bunlardan on altı tanesi sul- Fas’ta Merînîler zamanında ramazan bayramı kut-
tan için ayrılırdı. Sultan bunlardan birine biner, lamaları resmî ihtifallerle başlardı. Arefe günü ak-
önünde köle ve hizmetçileriyle yaklaşık 300 nakib şamı bayramın nasıl kutlanacağı vali tarafından
yürürdü. Kadılkudâtlar, kadılar, diğer İslâm mem- halka duyurulur, en güzel elbiselerini giymiş olan
leketlerinden gelmiş önemli misafirler ve müezzin- çarşı esnafı yanlarında ok-yay veya başka bir silâhla
ler fillere binerlerdi; müezzinler tekbir getirirlerdi. ayrı yönlerden yola çıkarlardı. Her çarşı grubu el-
Sultan bu şekilde saraydan çıkar, emîrler kendi lerinde kendi sanatlarını simgeleyen bir bayrak
kumandalarındaki askerler ve ayrı bayraklarla onu taşırdı. Gece şehrin dışında kalınırdı. Bayram na-
karşılarlardı. Sultan kafilesiyle yürür, onu askerle- mazı için erkenden sarayından çıkan sultan büyük
riyle birlikte sırayla kardeşi, kardeşinin oğlu, amca- bir alayla bayram yerine giderdi; etrafında halk
sının oğlu, vezir ve diğer önde gelen emîrler takip sağlı sollu saflar halinde yürürdü. Yanındaki asker-
ederdi; bunlar atlı idiler. Namazgâha vardıklarında lerden başka arkadan seçkin askerlerin oluşturduğu
sultan kapıda durarak kadılara ve diğer önde ge- bir grup da ellerinde bayraklarla yürüyüşe iştirak
lenlere içeri girmelerini emreder, sonra kendisi fil- ederlerdi. Davullar eşliğinde musallâya gidip ge-
den inerdi; imam da namaz kıldırıp hutbe okurdu. linirdi. Dönüşte çarşı halkı evlerine dağılırdı.
Bayram kurban bayramı ise bir deve getirilir, sultan Merînî ailesinin ileri gelenleri ve yaşlıları sultanın
onu keser, sonra tekrar file binip saraya dönerdi. yemeğinde hazır bulunurlardı. Kurban bayramla-
Sarayın avlusunda bârgâh* kurulup renkli ipekler- rında namazdan sonra sultan kurbanlarını keserdi.
den yapılmış yapma ağaç ve çiçeklerle süslenirdi. Bunlar mahpuslara ve fakirlere dağıtılır, ayrıca fa-
Büyük bir altın tahtta oturan sultan sırasıyla ka- kirlere, düşkünlere ve cami görevlilerine elbiseler,
dılar, hatipler, ulemâ, şürefâ, meşâyih, kendi akra- askerî ve sivil yönetici, kadı, imam ve hatiplere de
baları, vezir ve ordu kumandanlarının tebriklerini çeşitli hediyeler verilirdi.
kabul ederdi. Kendisine bir köyün geliri ihsan edil- Kaynak: TDV İslam Ansiklopedisi
miş herkesin üstüne adı yazılmış bir kumaş parçası

188