Page 301 - Camiye Gidiyorum1 Öğretici Kitabı

ILGILI SAYFALAR: 200–203 32. ÜNITE IBADET YERLERINI ÖĞRENIYORUM

ve İmam Mâlik’e göre yağmur vb. mazeretler yok- lanışı hatırlatır. Hac mümini âhiretteki bu diriliş
ken cenaze namazının cami içinde kılınması da ve toplanmaya hazırlar, bu bilinci kazanmasında
mekruhtur. İmam Şâfiî ve Ahmed b. Hanbel’e göre ona yardımcı olur.
ise bunda bir sakınca yoktur. Namaz kılmak bakı- Gerçekten de hac ibadetinde Müslüman, İslâm'a
mından camilerin en faziletlisi Hanefî, Şâfiî ve gönül vermiş olmanın mutluluğunu ve hazzını daha
Hanbelî mezheplerine göre sırasıyla Mescid-i yakından idrak eder, yeryüzündeki bütün Müslü-
Harâm, Mescid-i Nebevî ve Mescid-i Aksâ’dır. manlarla birlikteliğin ve kardeşliğin kolektif şuu-
Mâlikîler ise birinci sırada Mescid-i Nebevî’yi, runa erer. Dünyanın çeşitli bölgelerinden âdeta her
ikinci sırada ise Mescid-i Harâm’ı zikrederler. Fa- biri bir temsilci ve gözlemci sıfatıyla Mekke'ye akın
ziletleri birçok hadiste de dile getirilen (Buhârî, eden Müslümanlar, mîkat denilen belirli sınırlarda
“Fazlu’s-salât fî mescidi Mekke ve’l-Medîne”, 1, 6; dünyayı, dünyevî farklılığı, hatta bencilliği ve ihti-
Müslim, “Hac”, 505-511) bu üç mescidden sonra ise rasları temsil eden elbiselerini çıkarıp hepsini eşit-
büyük ve cemaati kalabalık camiler gelmektedir. leyen, birleştiren, onları dünya Müslümanlığının
Ancak bu camilere devam etmek semt veya mahalle bir üyesi olmanın bilincine erdiren ihram elbisele-
camiinin cemaatsiz ve metruk kalmasına yol aça- rini giyerler. Artık "ben" yok, "biz" vardır. Mümin-
caksa mahalle camiinde namaz kılmak daha fazi- ler bir ufuktan diğerine akan beyazlar seli içinde
letli kabul edilmiştir. Cami inşaatı, onarımı, ba- yok olur, âdeta ölmeden önce ölümü ve âhiret haya-
kımı ve cami âdâbı ile ilgili hükümlere fıkıh tını yaşarlar.
kitaplarının genel olarak “Kitâbü’s-salât” bölü- İhram, kişinin kendini geçici kaygı ve bağımlılık-
münde “İmâmet” veya “Cemâat” başlıkları altında, lardan kurtarışının sembolüdür. İhram süresince
“Kitâbü’l-vakf”, “Kitâbü’l-hazr ve’l-ibâha” ve toplumsal barışı ve bütünlüğü bozucu, bencilliği
“Kitâbü’l-kerâhiyye ve’l-istihsân” bölümlerinde yer uyandırıcı, geride bırakılan geçici haz ve menfaat-
verilir. Hadis kaynaklarında ise “el-Mesâcid” ve di- leri hatırlatıcı mahiyetteki her türlü eşya ve fiiller
ğer ilgili başlıklar altında ele alınır. Camilerle ilgili yasaklanmıştır.
çeşitli hükümlere dair müstakil risâleler kaleme Arafat vakfesi, insanın dünyaya ayak basışını ve kı-
alındığı gibi birçok konuları ele alıp işleyen kitap- yamette Allah'ın huzurunda bekleyişini hatırlatır.
lar da yazılmıştır. Hac ruhun Allah'a yükselişini temsil ettiğinden,
Kâbe hedef değil, belki sonsuzluğa ve bu mânevî
Hac atmosfere geçişin başlangıcıdır. Kâbe etrafında dö-

Hac sözcüğünün "kasıt, yöneliş ve yürüyüş" anla- nerek gerçekleştirilen tavaf, kâinatın ve yaratılışın
mına gelmesi, bir bakıma hac ibadetine saygınlık özeti, teslimiyetin ve ilâhî kadere boyun eğişin
ve kutsiyet atfedilen birtakım özel mekânlar üze- sembolü sayılır. Koşmak anlamına gelen sa‘y, bir
rinden Allah'a yürünmesi şeklinde sembolik bir canlılık, bir arayıştır, esbaba tevessüldür. Hacda
mahiyet kazandırır. dıştan bakıldığında sembolik davranışlar şeklinde
Haccın nostaljik boyutu, inanan bir kimsenin inanç gözüken her ibadetin ve şeklin bir anlamı, mümini
kökleriyle bağlantısını tazelemesi bakımından eğitici ve bilinçlendirici bir yönü vardır. Hac iba-
önemlidir. Müslümanlık açısından düşünüldü- deti esnasında bu anlam ve bilinci yakalayabilen,
ğünde İslâm peygamberinin ve arkadaşlarının tev- haccın hikmetlerine nüfuz edebilen müminler, eski
hid ve adaleti hâkim kılma mücadelesi, bu süreçte hata ve günahlarından arınarak hayata yeni bir
yaşanmış acı tatlı anılar, âdeta bir film şeridi gibi canlılık ve şuurla dönerler. Hac onların hayatında
bu kutsal mekânları ziyaret eden kişinin gözünün kalıcı etkilere sahip bir dönüm noktası olur.
önünden geçer. Bu nostalji, inanan kişiye daha yo- Müminin yükümlülük şartları gerçekleştiğinde bir
ğun bir dinamizm kazandırır ve daha üst düzeyde an önce hacca gitmesinin tavsiye edilmiş olmasının
bir sahiplenme şuuru verir. bir anlamı da budur. Esasen hac ibadeti, bir ba-
Haccın lâhûtî boyutu, mahşeri andırmasıdır. Farklı kıma, hem İslâm'daki diğer ibadetlerin topluca ve
dil, ırk, bölge ve kültürlere, sosyal konum ve eko- bir arada sergilenişi görünümündedir, hem de na-
nomik güce sahip insanların eşit statüde ve aynı maz, oruç ve zekât ibadetlerinden izler taşır. Hacca
renk ve tip elbiseler içinde toplanması, akın akın giden mümin, namazlarda yönelip durduğu Al-
koşuşturması ve topluca ibadetler etmesi, bir ba- lah’ın evine bizzat gelmiş, namazda yaşadığı Al-
kıma âhirette yaratıcının huzurunda dirilişi ve top- lah'la buluşma şuurunu daha yakından hissetmeye
301